Adaptacja dziecka w przedszkolu
Przedszkole – nowe środowisko dla dziecka
Adaptacja dziecka w przedszkolu, do nowego środowiska zależy od wielu czynników i trudno określić jak długo będzie trwała. Czasami zajmuje kilka dni, a czasami kilka tygodni.
Są dzieci, które początkowo bardzo przeżywają rozstanie z rodzicami, jednak szybko adaptują się do nowych warunków. Są również takie, które na początku funkcjonują bardzo dobrze, a dopiero po jakimś czasie przychodzi kryzys. Należy zaznaczyć, że nawet u dzieci, które uczęszczają do przedszkola od dłuższego czasu, mogą pojawić się gorsze dni, w których nie będą chciały rozstać się z rodzicami. Zdarza się tak często po chorobie, po dłuższej nieobecności w przedszkolu. Powodem niechęci mogą być również trudne sytuacje w domu oraz tzw. skoki rozwojowe. Rodzice muszą być świadomi, że dla ich dziecka pójście do przedszkola jest dużym wyzwaniem: nowe miejsce, nowi „dorośli”, dzieci, nowe zabawki, dźwięki oraz wiele innych bodźców.
Adaptacja w przedszkolu – rola rodziców
Adaptacja do nowych warunków dotyczy nie tylko dziecka, ale w pierwszej kolejności rodziców. Małe dziecko naśladuje ich i uczy się od nich, potrafi doskonale wyczuć nastrój rodziców. Jeśli rodzic płacze, ono także będzie płakać. Jeśli rodzic jest spięty, dziecko również nie będzie spokojne. Ważne aby, rodzice podejmowali decyzje o posłaniu dziecka do przedszkola świadomie i pewnie przy niej trwali. Oczywiste jest to, że rodzicom towarzyszy lęk, poddenerwowanie, poczucie winy – są to naturalne emocje, do których każdy rodzic ma prawo. Jednak należy umieć sobie z nimi radzić, by nie przenosić ich na dzieci. Jeśli decyzja o posłaniu dziecka zapadła, należy być konsekwentnym, gdyż dziecko wyczuje nawet najmniejsze wahanie ze strony rodzica.
Praktyczne rady przy posyłaniu dziecka do przedszkola
Kilka rad praktycznych:
– Jeśli dziecko zaczyna chodzić do przedszkola, ważne aby codziennie go do niego przyprowadzić, zwłaszcza w okresie adaptacyjnym, nawet jeśli dziecko buntuje się czy protestuje. Ciągłość jest bardzo ważna.
– Nigdy nie należy wychodzić bez pożegnania. Zawsze – nawet podczas dni adaptacyjnych – trzeba podejść do dziecka, powiedzieć, że mama/tato idzie do pracy i wróci na przykład po obiedzie czy po drzemce. Ma to być czułe ale zdecydowane pożegnanie. Dziecko musi wiedzieć, że rodzic nie znika nagle. Może wtedy wpaść w panikę ze strachu, że już nie wróci.
– Nie należy mówić dziecku, że rodzic wróci za chwilę, gdy tak naprawdę wraca za kilka godzin. Dziecko bardzo szybko zorientuje się, że zostało oszukane i będzie się bało, że rodzic je opuścił.
– Aby nie zawieść zaufania dziecka należy starać się nie spóźniać i przychodzić o wcześniej ustalonej z dzieckiem porze. Jeżeli rodzic wie, że może być dużo później, najlepiej aby zadzwonił do przedszkola i o tym uprzedził.
– Po powrocie z przedszkola do domu rodzic powinien zadbać o to, aby dziecko znalazło się w centrum uwagi i mogło rozładować oraz przepracować lęki, stresy i emocje, w ulubionej zabawie.
– Należy uzbroić się w cierpliwość i wyrozumiałość, gdyż często po przyjściu do domu, dziecko odreagowuje wszystkie emocje nagromadzone w trackie aktywnego dnia.
Rodzic musi być przygotowany na zmiany w zachowaniu/ funkcjonowaniu dziecka w okresie adaptacyjnym a czasami nawet nieco dłużej. Może pojawić się:
– płaczliwość, rozdrażnienie, wpadanie w histerię
– labilność emocjonalna – częste zmiany nastrojów
– nie odstępowanie rodziców na krok – dziecko, nie zostawia mamy/taty nawet na chwile, towarzyszy im we wszystkich czynnościach
– trudności ze spaniem, częste wybudzanie się, niespokojne wiercenie
– napady agresji, buntu, sprzeciwy, popychanie, bicie, rzucanie się na ziemię
– zmniejszenie apetytu (całkowite odmawianie jedzenia) lub jego wzmożenie
– wymioty, bóle brzucha, biegunka
– apatia, lękliwość, zahamowanie emocjonalne
– regres- cofnięcie się nabytych już umiejętności ( powrót do wypróżniania się w pieluchy itp.)
Pojawienie się objawów jest zależne od stopnia dojrzałości układu nerwowego dziecka, dojrzałości emocjonalnej, progu odporności psychicznej, jak również umiejętności przygotowania dziecka do żłobka.
Psycholog Katarzyna Burtna
1. Harwaś – Napierała B., Psychologia rozwoju i wychowania, PWN, Warszawa 2002
2. Cieszyńska J., Korendo M., Wczesna interwencja terapeutyczna, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2007
3. Żebrowska M., Psychologia rozwoju człowieka, PWN, Warszawa 1977
